VİTAMİN TÜRLERİ
Herkes tarafından bilinen 13 vitamin vardır. Bunlar temelde, yağda çözünenler ve suda çözünenler olarak iki gruba ayrılır:ama gerçekte 20 vitamin vardır. En küçük vitamin A,C,D,K,ve H vitaminleriyken, en büyük vitamin türü E vitaminidir. Orta boy moleküllü B vitaminleri ise pek kullanılmaz.
Dört vitamin türü, yağda çözünebilir ve bu sayede vücudun yağ dokusunda depolanırlar. Bunlar: A vitamini,D vitamini, E vitamini ve K vitamini.
A Vitamini
Göz sağlığı için çok önemlidir. E vitaminiyle alınırsa daha iyi gözlere sahip olunur. Yumurta, avokado,karaciğer,süt,havuç,sebze,ceviz gibi besinlerde vardır. Oluşumu sırasında böbreklerin rolü vardır. Zaten A vitamini böbreklerde bulunan tek vitamindir.
D Vitamini
Provitamin şeklinde alınan D vitamini deri altında uv. ışınları ile aktifleşir.D vitamini Ca ve P'un emilmesini ve kemiklerde depo edilmesini sağlar.D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm,yetişkinlerde osteomalazi hastalıklarının oluşmasını sağlar.Fazlası kireçlenmeye neden olur.
E Vitamini
Çocukların büyümesi için E vitamini gereklidir. Yaralarının iyileşmesi için K vitamini gerekir. ( protein yarayı kötüleştirir. ). Karaciğer,yağ dokusu,ince bağırsak,mide ve güneş E vitamini sentezler. Kimyasal yapı itibarı ile bir tokoferol olup antisterilite vitamin olarak da bilinir. Tokol ve tokotrienoltürevlerinin farklı bileşikleri E vitamini aktivitesi gösterir. En aktifi alfa-tokoferoldür. Provitamin olarak kullanılır. D vitamininden daha güçlüdür. E vitamini sinir sisteminin, kasların, hipofiz ve sürrenaller gibi endokrin bezlerin ve üreme organlarının fonksiyonları için öneme sahiptir. E vitamini, biyolojik bir antidoksidan olup, atardamar hastalıklarının ve kanserin önlenmesi için gerekli olan bir antioksidandır.Bitkisel ve sıvı yağlarda, kırmızı et, karaciğer,tahıl,tahıl ürünleri vb. lerde bulunan E vitamini eksikliğinde kaslar gelişemez. Ve E vitamini yapıcı-onarıcı özelliğe sahip her şeyi yaptığı için, bazı kozmetik ürünleri de E vitamini içermektedir. Kozmetik ürünlerinde sadece [[B|5]] ve E vitaminleri bulunur. Tokoferol ( E1 ) vitamininin tokoferolleri:
Alfa tokoferol - E|1A ( Diğer adı: Provitamin E ) Beta tokoferol - E|1B ( Diğer adı: Pro-E1B ) Gama tokoferol - E|1G ( Diğer adı: EProteinToko1 ) Delta tokoferol - E|1D ( Diğer adı: DeltE1 ) Mega tokoferol - E|1M ( Diğer adı: Megadel Tokopro )
K VİTAMİNİ
K vitamini, yeşil sebze, çay ve ciğerde bulunan ve kan pıhtılaşmasında önemli bir yeri olan vitamindir. Yetersizliğinde pıhtılaşmada sorunlar ve aşırı kanama ortaya çıkar. Vücudumuzdaki bakteriler tarafından da üretilir.
Suda çözünenler
Diğer dokuz vitamin türü ise suda çözünür ve pek çoğu vücutta depolanmaz. Bunlar: C vitamini, Tiyamin (B1), Riboflavin(B2), Niyasin (B3), Pantotenik asit (B5), Piridoksin (B6), Siyanokobalamin (B12), Biyotin, folikasit(folacin).
C Vitamini (Askorbik Asit)
C vitAmini veya askorbik asit, turunçgiller, koyu yeşil sebzeler ve patateslerde bulunan ve kollajen sentezinde yer alan, antioksidan bir vitamindir. Ayrıca demir emilimini de olumlu etkiler. Yetersizliğinde eklem ağrıları, yaraların geç iyileşmesi, skorbüt gibi sorunlara neden olabileceği gibi enfeksiyonlara karşı kişiyi daha zayıf kılar. Küçük yaşlarda diş eti kanaması ve grip C vitamini eksikliğinde, fazlalığında da ishal vuku bulur.
B1 Vitamini (Tiyamin)
Yumurta ve ciğer gibi gıdalarda bulunan, karbonhidratlardan enerji üretilmesine yardımcı olur.
B2 Vitamini (Riboflavin)
Tahıllar, et ve ciğerde bulunan bir vitamindir. FAD'ın içeriklerindendir. Yetersizliğinde ariboflavinoz görülebilir.
B3 Vitamini (Niyasin)
Et, balık ve kuruyemişlerde bulunan ve NAD ile NADP koenzimlerinin içeriklerinden olan, solunum için önemli bir vitamindir. Yetersizliğinde pellagra görülebilir.
B5 Vitamini (Pantotenik Asit)
birçok gıdada, özellikle de ciğer ve baklagillerde bulunan önemli bir vitamindir. E vitamininin içeriği olan pantotenik asit, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında yer alır. Yetersizliğinde yorgunluk ve uyuşukluk hissedilebilir.
B12 Vitamini (Siyanokobalamin)
Siyano Kobalamin veya B12 ciğer, balık ve süt ürünlerinde bulunan ve DNA metabolizmasında koenzim olarak yer alan bir vitamindir. Alyuvarların olgunlaşmasında da gereklidir. Yetersizliğinde anemi ve kilo kaybı görülebilir.
|
